Kiedy pies doznaje urazu lub przechodzi operację, jego mobilność może zostać znacząco ograniczona. Jedną z cennych technik, która może pomóc przywrócić funkcje i przyspieszyć gojenie, jest bierny zakres ruchu (PROM). Polega on na delikatnym poruszaniu stawów psa w ich normalnym zakresie bez żadnego wysiłku ze strony samego psa. Zrozumienie, jak działa PROM i jakie korzyści przynosi, może pomóc właścicielom aktywnie uczestniczyć w powrocie psa do zdrowia.
🦴 Zrozumienie biernego zakresu ruchu
Pasywny zakres ruchu, czyli PROM, to ćwiczenie terapeutyczne, w którym siła zewnętrzna porusza staw w dostępnym zakresie. Pies pozostaje zrelaksowany, a terapeuta lub właściciel wykonuje ruchy. Różni się to od aktywnego zakresu ruchu, w którym pies używa własnych mięśni do poruszania stawem.
PROM ma na celu utrzymanie elastyczności stawów, zmniejszenie sztywności i poprawę krążenia. Jest często stosowany, gdy pies nie jest w stanie samodzielnie poruszać kończyną z powodu bólu, osłabienia lub paraliżu. Ta technika jest kluczowym elementem wielu programów rehabilitacji psów.
✅ Korzyści z PROM dla psów
Istnieje wiele korzyści z włączenia PROM do planu rekonwalescencji psa. Korzyści te przyczyniają się do poprawy ogólnego samopoczucia i szybszego powrotu do normalnej aktywności. Oto kilka kluczowych zalet:
- Utrzymuje elastyczność stawów: PROM pomaga zapobiegać sztywności stawów i przykurczom, zapewniając, że staw zachowuje pełen zakres ruchu.
- Zmniejsza ból i stan zapalny: Delikatny ruch może pomóc zmniejszyć ból i stan zapalny wokół chorego stawu.
- Poprawia krążenie: PROM wspomaga przepływ krwi do mięśni i tkanek otaczających staw, co przyspiesza gojenie.
- Pobudza funkcje nerwowe: Ruch może pobudzać połączenia nerwowe, co jest szczególnie ważne po operacji lub urazie neurologicznym.
- Zapobiega zanikowi mięśni: Choć PROM nie zastępuje aktywnych ćwiczeń, może pomóc spowolnić zanik mięśni, gdy pies nie jest w stanie poruszać się samodzielnie.
- Poprawia propriocepcję: Ruch pasywny może poprawić u psa świadomość położenia swojego ciała w przestrzeni.
🩺 Warunki, na które korzystnie wpływa PROM
PROM może być korzystny dla psów powracających do zdrowia po różnych schorzeniach. Często zaleca się go jako część kompleksowego planu rehabilitacji. Rozważ następujące scenariusze:
- Rekonwalescencja pooperacyjna: Po zabiegach ortopedycznych, takich jak TPLO (osteotomia wyrównująca płaskowyż kości piszczelowej) lub naprawa złamań, PROM pomaga zachować ruchomość stawów i ograniczyć tworzenie się tkanki bliznowatej.
- Zapalenie stawów: PROM może złagodzić sztywność i ból towarzyszący zapaleniu stawów, poprawiając komfort i mobilność.
- Choroby neurologiczne: Psy cierpiące na choroby takie jak choroba krążka międzykręgowego (IVDD) lub mielopatia zwyrodnieniowa mogą odnieść korzyści ze stosowania PROM w celu utrzymania zdrowia stawów i stymulacji funkcji nerwowych.
- Urazy mięśni: PROM może przyspieszyć proces leczenia po naciągnięciu lub naderwaniu mięśni.
- Paraliż: W przypadku paraliżu PROM pomaga zapobiegać przykurczom stawów i utrzymać krążenie w dotkniętych kończynach.
- Dysplazja stawu biodrowego i łokciowego: PROM może pomóc w radzeniu sobie z bólem i sztywnością towarzyszącymi tym schorzeniom rozwojowym.
🖐️ Jak wykonać PROM na swoim psie
Prawidłowe wykonywanie PROM jest kluczowe, aby zapewnić psu korzyści z ćwiczeń bez powodowania dalszych obrażeń. Zawsze skonsultuj się z weterynarzem lub certyfikowanym terapeutą rehabilitacji psów przed rozpoczęciem PROM. Mogą oni udzielić szczegółowych instrukcji dostosowanych do stanu Twojego psa.
- Przygotowanie:
- Wybierz ciche i wygodne miejsce, w którym Twój pies będzie się czuł zrelaksowany.
- Upewnij się, że pies leży lub znajduje się w wygodnej pozycji.
- Mów do psa łagodnym głosem, aby go uspokoić.
- Technika:
- Podpieraj ćwiczoną kończynę jedną ręką, zapewniając sobie stabilność.
- Drugą ręką delikatnie poruszaj stawem, wykonując pełen zakres ruchu.
- Poruszaj stawem powoli i płynnie, unikając gwałtownych i gwałtownych ruchów.
- Zwróć uwagę na reakcję swojego psa. Jeśli wykazuje oznaki bólu lub dyskomfortu, natychmiast przerwij.
- Zakres ruchu:
- Zgięcie: zginanie stawu.
- Rozciągnięcie: Prostowanie stawu.
- Odwodzenie: Odsunięcie kończyny od ciała.
- Przywodzenie: Przesunięcie kończyny w kierunku ciała.
- Rotacja: Rotacja kończyny do wewnątrz i na zewnątrz (jeśli ma zastosowanie).
- Czas trwania i częstotliwość:
- Wykonuj każdy ruch 10–15 razy na sesję.
- Powtarzaj sesje 2-3 razy dziennie lub zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii lub terapeuty.
⚠️ Środki ostrożności i przeciwwskazania
Chociaż PROM jest ogólnie bezpieczny, istnieją pewne sytuacje, w których należy go unikać lub wykonywać z najwyższą ostrożnością. Świadomość tych środków ostrożności jest niezbędna, aby zapobiec powikłaniom.
- Ostre zapalenie lub infekcja: Unikaj PROM, jeśli staw jest w stanie ostrego zapalenia lub infekcji.
- Złamania niestabilne: Nie należy wykonywać zabiegu PROM w przypadku kończyn ze złamaniami niestabilnymi.
- Silny ból: Jeśli Twój pies odczuwa silny ból, skonsultuj się z lekarzem weterynarii przed podjęciem próby podania PROM.
- Zwichnięcie stawu: Zabiegu PROM nie należy wykonywać w przypadku zwichnięcia (przemieszczenia) stawów.
- Guzy: Należy zachować ostrożność wykonując zabieg PROM w pobliżu guzów lub obszarów podejrzenia złośliwości.
Zawsze uważnie obserwuj swojego psa pod kątem jakichkolwiek oznak dyskomfortu podczas lub po PROM. Jeśli zauważysz obrzęk, zaczerwienienie lub nasilony ból, przerwij ćwiczenia i skonsultuj się z lekarzem weterynarii.
🐕⚕️ Współpraca z terapeutą rehabilitacji psów
Podczas gdy właściciele mogą wykonywać PROM w domu, praca z certyfikowanym terapeutą rehabilitacji psów oferuje znaczące korzyści. Terapeuci mają specjalistyczną wiedzę i umiejętności, aby ocenić stan Twojego psa i opracować dostosowany plan rehabilitacji. Oto, jak mogą pomóc:
- Ocena kompleksowa: Terapeuci przeprowadzają szczegółową ocenę w celu zidentyfikowania konkretnych ograniczeń i potrzeb.
- Indywidualne plany leczenia: Projektują indywidualne programy PROM na podstawie stanu i postępów Twojego psa.
- Techniki zaawansowane: Terapeuci mogą stosować dodatkowe techniki, takie jak masaż, hydroterapia lub terapia laserowa, aby przyspieszyć rekonwalescencję.
- Prawidłowa forma i technika: Nauczą Cię prawidłowego wykonywania PROM, zapewniając bezpieczeństwo i skuteczność.
- Monitorowanie postępów: Terapeuci monitorują postępy Twojego psa i w razie potrzeby dostosowują plan leczenia.
Znalezienie wykwalifikowanego terapeuty zajmującego się rehabilitacją psów to inwestycja w długoterminowe zdrowie i dobre samopoczucie Twojego psa.
❓ Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jaka jest różnica pomiędzy pasywnym i aktywnym zakresem ruchu?
Pasywny zakres ruchu (PROM) polega na poruszaniu stawem bez żadnego wysiłku ze strony psa, podczas gdy aktywny zakres ruchu wymaga, aby pies użył własnych mięśni do poruszania stawem. PROM jest często stosowany, gdy pies nie jest w stanie poruszać się samodzielnie z powodu bólu lub osłabienia.
Jak często powinienem wykonywać zabieg PROM u mojego psa?
Częstotliwość sesji PROM zależy od indywidualnych potrzeb i stanu Twojego psa. Generalnie zaleca się wykonywanie PROM 2-3 razy dziennie, z 10-15 powtórzeniami każdego ruchu. Zawsze postępuj zgodnie ze wskazówkami swojego lekarza weterynarii lub terapeuty rehabilitacji psów.
Co powinienem zrobić, jeśli mój pies wykazuje objawy bólu w trakcie PROM?
Jeśli Twój pies wykazuje jakiekolwiek oznaki bólu lub dyskomfortu podczas PROM, natychmiast przerwij ćwiczenia. Skonsultuj się z weterynarzem lub terapeutą rehabilitacji psów, aby ustalić przyczynę bólu i odpowiednio dostosować plan leczenia. Nie wymuszaj żadnych ruchów, które powodują ból.
Czy mogę wykonać zabieg PROM u mojego psa po jakimkolwiek zabiegu chirurgicznym?
PROM jest często zalecany po operacjach ortopedycznych, ale przed rozpoczęciem należy koniecznie skonsultować się z lekarzem weterynarii lub chirurgiem. Mogą oni udzielić szczegółowych instrukcji w zależności od rodzaju operacji i indywidualnego postępu rekonwalescencji psa. Rozpoczęcie PROM zbyt wcześnie lub wykonanie go nieprawidłowo może utrudnić gojenie.
Czy PROM może zastąpić regularne ćwiczenia?
Nie, PROM nie zastępuje regularnych ćwiczeń. Jest to technika terapeutyczna stosowana w celu utrzymania elastyczności stawów i poprawy krążenia, gdy pies nie jest w stanie poruszać się samodzielnie. W miarę rekonwalescencji psa należy stopniowo przywracać mu aktywne ćwiczenia, aby odbudować siłę i wytrzymałość. PROM uzupełnia aktywne ćwiczenia, ale ich nie zastępuje.
